17. Desember 2024

Hátíðlegur kalkúnn á jólunum

Einn ást­sæl­asti rit­höf­und­ur þjóðar­inn­ar, Ragn­ar Jónas­son, er þekkt­ur fyr­ir að gera hátíðlega kalk­úna­veislu um jól­in. Ilm­ur­inn þegar hann eld­ar berst um borg­ina enda mæl­ir hann með að hafa kalk­ún­inn stór­an og veg­leg­an. Hér deil­ir hann góm­sæt­um upp­skrift­um að mat sem gott er að gæða sér á meðan bók­in hans, Hulda, er les­in en hún ger­ist meðal ann­ars á aðfanga­dags­kvöld.

Heil­steikt­ur kalk­únn með fyll­ingu
1 kalk­únn 8 kg
Bráðið smjör
Salt
Pip­ar
Kalk­únakrydd

Aðferð:
Þerrið kalk­ún­inn að inn­an og fyllið. Penslið hann með smjöri og kryddið með salti, pip­ar og kalk­únakryddi. Steikið í 45 mín­út­ur á hvert kíló við 180°C. Ausið soðinu úr ofnskúff­unni yfir fugl­inn á 30 mín. fresti. Hækkið hit­ann í 200-220°C á síðustu 10-15 mín. til að fá fal­leg­an og stökk­an ham.

Fyll­ing
3 epli
½ rauð paprika
1 lauk­ur
1 gul­rót
1 sell­e­rístilk­ur
250 g svepp­ir
2 dl kast­an­íu­hnet­ur
6 sneiðar af bei­koni
8 ristaðar brauðsneiðar
1 msk. sal­vía
1 egg
100 g smjör til steik­ing­ar
Salt
Pip­ar

Aðferð:
Saxið lauk­inn. Skerið allt annað í ten­inga og steikið allt sam­an í smjöri á stórri pönnu. Græn­metið á ekki að brún­ast. Skerið bei­konið í smá­bita og steikið með. Takið pönn­una af hit­an­um. Afhýðið epl­in og skerið í bita. Gróf­hakkið hnet­urn­ar. Takið skorp­una af brauðinu og skerið það í ten­inga. Bætið olíu á pönn­una og kryddið. Í lok­in er egg­inu hrært út í og því bætt sam­an við fyll­ing­una.

Sós­an
50 g smjör
50 g hveiti
1 l soð úr skúff­unni
2½ dl rjómi

Soð í sós­una
2 l vatn
1 lauk­ur
2 gul­ræt­ur
1 sell­e­rístilk­ur
10 pip­ar­korn
1 lár­viðarlauf
2 neg­ulnagl­ar
1 bréf Tasty kalk­únakraft­ur

Aðferð:
Setjið 2 l af vatni í skúff­una und­ir grind­ina. Grófsaxið græn­metið og setjið í skúff­una. Þegar 30 mín. eru eft­ir er soðið sigtað í pott og fit­an fleytt ofan af. Bakið upp með smjör­bollu og bragðbætt með rifs­berja­hlaupi, rjóma og ögn af sérríi ef vill. Setja má kalk­únakraft út í sós­una eft­ir smekk. 

Sætar kartöflur með sykurpúðum
2 stór­ar sæt­ar kart­öfl­ur
¼ bolli smjör
3 skeiðar olía
½ bolli syk­ur (má vera púður­syk­ur)
¼ tsk. salt
½ tsk. kanill
2 boll­ar syk­ur­púðar

Aðferð:
Skerið sætu kart­öfl­urn­ar niður og setjið í ofn­fast mót og ýrið aðeins olíu yfir. Bræðið syk­ur á pönnu með smjöri og hellið yfir kart­öfl­urn­ar, ásamt kanil og salti. Bakið þar til kart­öfl­urn­ar verða stökk­ar og girni­leg­ar. Þá má setja syk­ur­púðana yfir og baka í nokkr­ar mín­út­ur eft­ir smekk.